Zadie Smith "Białe zęby"

"Białe zęby" to debiut literacki Zadie Smith. Niezwykle dojrzały, jak na zaledwie dwadzieścia pięć lat autorki i przede wszystkim bardzo udany.

Powieść obejmuje losy trzech rodzin. Małżeństwa Jonesów, Czyli Clarę i Archiego, gdzie ona jest czarną Jamajką a on białym Anglikiem. Iqbalów, czyli Samanda i Alsanę - Indusów, a ściślej rzecz biorąc Banglijczyków. Ostatnim zaś ogniwem jest małżeństwo Chalfenów- Marcus i Joyce, typowa angielska klasa średnia. W historii tej, ogromną rolę odgrywają dzieci, które dojrzewają na naszych oczach - Irie Jones, bliźniacy Magid i Millat Iqbalowie i Joshua Chalfen.

Już na pierwszy rzut oka widać, jak różnorodne kulturowo i religijnie jest to towarzystwo. Wszystko zaczęło się w czasie wojny, w roku 1945, kiedy Samand poznał Archiego i pewne wydarzenia splotły ich drogi życiowe. Żony obu panów, dużo od nich młodsze, poznane ok 1975 roku, początkowo bardzo wobec siebie nieufne, szybko nawiązały nić porozumienia i zaprzyjaźniły się. Chalfenowie, pojawiają się w ich życiu już w latach 90tych, kiedy to Irie i Millant, dzieci dość zbuntowane, poznają opiekunów Jashui. Jayce, ze swoim syndromem zbawiania świata nie budzi jednak sympatii pozostałych rodziców.

Barwna, podszyta humorem, opowieść, w której autorka porusza chyba swoje ulubione tematy - tolerancję i asymilację. W tej historii nic nie jest takie jak być powinno. Magid, który przez ojca zostaje odesłany do ojczyzny, aby trwać zgodnie z naukami Mahometa w jego wierze, wyrasta na ateistę. Millant, wychowywany z dala od kultury, staje się ortodoksyjnym wyznawcą. Irie, czekoladowa dziewczyna, pragnie zniszczyć w sobie wszystko co jamajskie, nie potrafi odnaleźć własnej drogi. Josua, wychowany w poszanowaniu dla nauki i postępu, odwraca się od tego całkowicie i staje fanatycznym obrońcom praw zwierząt (ojciec eksperymentuje na myszach).

Indusi są bardziej angielscy, niż Anglicy. Ci drudzy zaś, czerpią z innych kultur, aby urozmaicić swoje życie. Angielka otrzymuje imię Suri, Induska Sarach.
Zadie Smith, pokazuje nam środowisko imigrantów, które z jednej strony chce być traktowane jak pełnoprawni obywatele, z drugiej nie potrafi się do końca zasymilować. Chcą zachować swoją odrębność kulturową, religijną, wpoić dzieciom zasady, jakimi kierowali się przodkowie. Jednak, dzieci żyjące od urodzenia w Anglii, pragną żyć tak, jak rówieśnicy. Buntują się więc przeciwko rodzicom, poszukują własnej drogi, która z reguły sprzeczna jest z założeniami rodzicieli. Pojawiają się więc u nich problemy z tożsamością, co prowadzi często do skrajnych zachowań.

Smith, ma niesamowity dar obserwacji i przekazywania czytelnikowi spostrzeżeń. "Białe zęby" to powieść, która wciąga niemal od pierwszej strony i od której ciężko się oderwać. Niektóre wątki, zostały przez autorkę trochę za bardzo rozwleczone, ale całość daje nam świetny obraz społeczeństwa, które uczy się być tolerancyjnym i ludzi, którzy przysposabiają wiedzę, jak żyć w zgodzie z samym sobą, w miejscu nijak do tego przystosowanym.

To już moja druga, po "O pięknie", powieść Zadie Smith i bez wahania mogę powiedzieć, że zauroczyła mnie swoim typowo angielskim sposobem pisania i opowiadania historii.
Zachęcam więc wszystkich niezdecydowanych, bo to naprawdę świetna i mądra lektura!